به نقل از «ایران اکونومیست»

زندگی پنج میلیون مهاجر افغانستانی روی گسل حوادث؛ از مشهد تا رفسنجان

تاریخ انتشار: ۱۹ مرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۷۱۷۱۷۰

جامعه افغانستانی‌های مقیم ایران بر اساس اعلان اخیر وزیر امور خارجه نزدیک به پنج میلیون نفر است؛ مهاجرانی قانونی یا غیرقانونی که به خاطر حوادث منتسب به یکی از آنان، هر چند ماه یک بار دچار هراس و نگرانی از واکنش جامعه میزبان می‌شوند.

چهار ماه از حادثه تروریستی صحن رضوی (ع) می‌گذرد که در آن جوانی ۲۱ ساله و ازبک‌تبار با تفکرات تکفیری سه طلبه را هدف حمله قرار داد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

حالا اقدام جنون‌آمیز یک تبعه غیرمجاز افغان نگاه بسیاری را به مساله مهاجران افغانستانی دوخته است. بنا بر اعلام معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار کرمان در این حادثه که شانزدهم مردادماه اتفاق افتاده ۶ نفر از اتباع و چهار ایرانی جان باخته‌اند.

در رفسنجان چه اتفاقی افتاد؟

به گفته «رحمان جلالی» در یک نزاع حوالی چاه موتور کشاورزی احمدآباد شور در رفسنجان یک تبعه غیرمجاز افغانستانی به دنبال اختلاف شخصی بین چند نفر دیگر از اتباع ابتدا ۲ نفر ازکارگران موتور را با چاقو به قتل می‌رساند. در این حین تعدادی ایرانی هم که در محدوده زمین های کشاورزی حضور داشتند با ضربات چاقو به قتل می رسند. با شروع این ماجرا اتباع افغان دیگری نیز هم در محل حضور می‌یابند و در مجموع ۶ نفر از اتباع و چهار نفر افراد ایرانی به قتل می‌رسند.

در جهت جلوگیری از آسیب‌های مربوط به حضور مهاجران افغانستانی در ایران، وزارت کشور اقدام به سرشماری از این مهاجران کرده است. ورای مسائل امنیتی مرتبط با این مساله و همچنان که اشاره شد، فضای مجازی و گفت‌وگوهای عمومی بار دیگر متاثر از این رخداد شده است.

در همین پیوند، اداره کل پژوهش و بررسی‌های خبری ایران اکونومیست پرونده‌ای را برای شناسایی مسائل مرتبط با مهاجران افغانستانی در ایران گشوده و از زوایای مختلف این مسائل را واکاوی کرده است.

حلاجی فضای مجازی و نظرات کاربران

در گام نخست، فضای مجازی و واکنش‌ها در آن پس از حادثه فروردین امسال در مشهد مورد بررسی قرار گرفت و در گزارشی با عنوان «شکست پروژه افغان‌هراسی در توئیترفارسی؛ ۶۰ درصد همراهی و همدلی» نظرات کاربران درباره پدیده افغان‌هراسی در توئیتر فارسی واکاوی شد.

داده‌کاوی ایران اکونومیست از بررسی ۱۴۶ هزار توئیت در مدت ۴۰ روز ابتدایی سال ۱۴۰۱، از همراهی و همدلی بیش از نیمی از کاربران توئیترفارسی با افغان‌ها حکایت دارد.

پژوهش‌ها درباره مهاجران افغانستانی چه می‌گویند؟

از سوی دیگر تازه‌ترین پژوهش‌های مرتبط با مساله حضور افغانستانی‌ها در ایران پردازش و در گزارشی با عنوان «پژوهش‌ها درباره مهاجران افغانستانی چه می‌گویند؟»  انتشار یافت.

اصلی‌ترین یافته‌های پژوهش‌های علمی انجام شده، پیرامون این محور همگرایی می‌یابد که «جامعه میزبان هنوز شناخت و برداشت دقیقی از فرهنگ، جامعه‌پذیری و شرایط زندگی مهاجران ندارد و رسانه‌ها نیز تاثیری مثبت در رفع خلاءشناختی در جامعه ایرانی نداشته‌اند از این رو ایجاد سازوکاری جامع و هماهنگ برای فرهنگ‌سازی به خصوص در رسانه‌های پرمخاطب ضرورتی جدی دارد.»

نگاه رسانه‌های داخلی و خارجی به مساله مهاجران افغانستانی

بر اساس اشاره‌ای که پژوهش‌ها به نقش رسانه‌ها داشته‌اند، پژوهشگران ایران اکونومیست با فعالان رسانه‌ای و خبرنگاران اجتماعی گفت‌وگوهایی داشتند که خلاصه محوربندی‌شده آن در گزارش «مهاجران افغانستانی در ایران و دوگانگی‌های رسانه‌ای» قابل دسترسی است.

علاوه بر این در گزارش یادشده خطوط و سیاست‌های خبری رسانه‌های فارسی‌زبان خارجی نیز مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس این گزارش رویکرد رسانه‌های خارجی غیرمستقل و معاند در مورد حضور مهاجران افغانستانی در ایران به طور کلی مشابه و مشترک است. این در حالی است که اخبار رسانه‌های داخلی در این زمینه، گاه تصویری از دوگانگی و بلاتکلیفی را می‌نمایاند.

نقد و نظرهای کارشناسان و فعالان حوزه مهاجران

علاوه بر این‌ها پژوهشگران ایران اکونومیست به سراغ جامعه‌شناسان و فعالان حوزه مهاجران افغانستانی رفته و به انعکاس دیدگاه‌های موجود در این زمینه پرداخته‌اند. «آرش نصر اصفهانی» پژوهشگر مسائل اجتماعی و مهاجران افغانستانی در ایران و عضو انجمن «دیاران» بر این باور است: باید بپذیریم بخشی از این پناهندگان ساکنان دائم این کشور خواهند بود و مسیر ادغام اجتماعی برای آنها باید باز شود.

در گزارشی با عنوان «نگاهی که یک مهاجر افغانستانی به رفتار ایرانی‌ها دارد» به سایر مولفه‌های ادراک متقابل جامعه میزبان و میهمان پرداخته شده است. 

 «افغان‌هراسی نه، ولی نگاه از بالا به پایین داریم» عنوان گزارشی دیگر است «مجتبی نوروزی» معاون پیشین رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در افغانستان در آن تصریح داشته «جامعه ایران هرگز وارد فاز افغان‌هراسی به آن معنا نشده‌است، با این حال نگاه بالا به پایین وجود دارد»

«هراس آن «دیگری» که به زبان ما حرف می‌زند» عنوان گزارشی دیگر است که «قمر تکاوران» پژوهشگر اجتماعی در حوزه مهاجرت در آن اظهار داشته «بیشتر از این‌که ایرانیان از مهاجران افغانستانی هراس داشته باشند، این افغانستانی‌ها هستند که دارند این‌جا با ترس زندگی می‌کنند؛ ترس از ردمرز شدن و ترس از برخوردهای بد». به گفته وی «برخی به خاطر اوضاع بد اقتصادی دنبال مقصر می‌گردند و فکر می‌کنند اگر کسانی را که «دیگری» معرفی شده‌اند، اخراج کنند، اوضاع‌شان بهبود پیدا می‌یابد.»

 

 

  منبع: خبرگزاری ایرنا برچسب ها: اتباع غیر مجاز ، مهاجران ، افغانستان

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: اتباع غیر مجاز مهاجران افغانستان مهاجران افغانستانی در ایران ایران اکونومیست افغان هراسی پژوهش ها رسانه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۷۱۷۱۷۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نقش مهم رسانه ملی در ترویج فرزندآوری

اشکان ممبینی، کارشناس رسانه با بیان لزوم ارتقای کیفیت تولیدات رسانه ملی برای ترویج فرزندآوری گفت: تسهیلات ویژه‌ای برای مسکن، ازدواج و فرزندآوری مصوب شده است، ولی بیشتر مردم از آن بی‌اطلاع هستند، از این رو باید اطلاع‌رسانی از سوی رسانه‌ها و مسئولان انجام شود.

به گزارش ایسنا، له نفل از «راهبرد معاصر»؛ سی ام اردیبهشت سال ۱۳۹۳ و طبق بند یک اصل ۱۱۰ قانون اساسی، رهبر معظم انقلاب اسلامی سیاست های کلی جمعیت را به رؤسای قوای سه گانه و همچنین مجمع تشخیص مصلحت نظام ابلاغ کردند. با ابلاغ این ۱۴ بند، دستگاه های مختلف موظف به بکارگیری سیاست ها در تدوین برنامه ششم توسعه و اجرای آن شده اند تا چشم انداز رشد جمعیت کشور به همراه کیفیت و سلامت جامعه تضمین شود.

ایشان در سال ۱۴۰۱ در پیامی با تشکر از فعالان دلسوز حوزه جمعیت، تلاش برای افزایش نسل و جوان شدن نیروی انسانی کشور و چاره‌جویی برای نجات کشور از آینده‌ هولناک پیری جمعیت را سیاستی حیاتی و از ضروری‌ترین فرائض دانستند و تأکید فرمودند: این سیاستی حیاتی برای آینده‌ بلندمدت کشور عزیز ماست. کاوش‌های صادقانه‌ علمی نشان داده است این سیاست را می‌توان با پرهیز از همه‌ آسیب‌های محتمل یا موهوم پیش برد و آینده‌ کشور را از آن بهره‌مند ساخت. 

رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیگر فرمایشات خود تصریح کردند: غربی‌ها با افزایش عدد مسلمان‌ها مخالفند، با افزایش عدد ملتی که جوان‌هایش می‌توانند در عرصه ظاهر بشوند و کشور را به اوج برسانند، معلوم است مخالفند. ما نباید کار را به‌گونه‌ای پیش ببریم که مقصود آن‌ها عملی بشود؛ باید به‌گونه‌ای حرکت کنید که مقاصد اسلامی حفظ شود.

اشکان ممبینی، کارشناس رسانه درباره لزوم اتخاذ تدابیر ویژه برای افزایش و جوان سازی جمعیت کشور که یکی از مهم ترین تکالیف مشخص شده از سوی آیت الله خامنه ای (مدظله العالی)، مقام معظم رهبری بر دوش مسئولان است، به خبرنگار «راهبرد معاصر» گفت: در مقطعی شعار «فرزند کمتر، زندگی بهتر» اثر بالایی در اذهان عمومی گذاشت و اکنون با توجه به اقتضائات و به صدا درآمدن زنگ خطر پیری جمعیت، باید شعار مناسبی جایگزین شود. 

وی شعار «فرزند بیشتر، زندگی شادتر» را به عنوان جایگزین «فرزند کمتر، زندگی بهتر» مطرح کرد و افزود: ضرورت دارد با پیوست های رسانه ای، تبلیغاتی و اجتماعی در راستای نهادینه سازی فرزندآوری در جامعه اقدام کرد. باید با اهتمام و جدیت ویژه ای وارد عمل شد و اهداف مدنظر جوانی جمعیت را در قالب قرارگاهی با سرعت بیشتر دنبال کرد.

کارشناس رسانه با تأکید بر لزوم ارتقای کیفیت تولیدات رسانه ملی برای ترویج فرزندآوری، عنوان کرد: باید ساختارهای فکری جامعه بر مبنای «فرزند بیشتر، زندگی بهتر» و ترویج و ترسیم مزایای زندگی در خانواده های پرجمعیت تغییر یابد. در کنار بسترسازی فرهنگی باید تدابیر لازم برای حمایت های اقتصادی از خانواده های دارای چند فرزند در دستور کار قرار گیرد و روند اجرای مصوبات و قوانین حمایتی نظارت و ارزیابی شود

ممبینی گفت: در دولت سیزدهم تسهیلات ویژه ای برای مسکن، ازدواج و فرزندآوری مصوب شده است، ولی بیشتر مردم از آن بی اطلاع هستند، از این رو باید اطلاع رسانی از سوی رسانه ها و مسئولان انجام شود. 

وی تأکید کرد: وزارت ورزش و جوانان در تعامل با بانک مرکزی و نهادهای ذی‌ربط با توجه به اهمیت موضوع نسبت به هماهنگی و صدور مجوز اعطای تسهیلات برای ازدواج و فرزندآوری اقدام کرده است. تسهیل اخذ وام برای تأمین مسکن جوانان نیز طی ابلاغ به بانک ها انجام شده است. 

کارشناس رسانه با بیان اینکه برنامه ریزی برای ازدواج آسان جوانان دغدغه مهمی به شمار می رود و باید متولیان امر و خیرین نسبت به اطلاع رسانی از بسته های تشویقی و حمایتی اقدام کنند، عنوان کرد: به نظر می آید باید در قالب طرحی، مدیران دستگاه ها به دیدار خانواده های دارای فرزندان چندقلو بروند و با تبلیغات رسانه‌ای لزوم حمایت های لازم از آنها به جامعه منتقل شود. 

ممبینی گفت: ضرورت دارد با بهره گیری از ظرفیت دانشگاهیان و نخبگان در قالب طرح، مقاله، پایان نامه و... در زمینه حمایت از جوانی جمعیت کمک گرفت و حتی در ابعاد ملی طرح هایی با قابلیت اجرا ارائه کرد. 

وی افزود: طرح‌هایی همچون راه اندازی مهدهای کودک در دستگاه های مختلف با هدف ایجاد آرامش خاطر برای مادران شاغل در راستای ارائه خدمات مطلوب به مردم باید مدنظر قرار گیرد. در این رابطه شهرداری ها می توانند با امکانات خود نسبت به راه اندازی مهدهای کودک اقدام و دستگاه های اجرایی طبق قانون مکان مورد نظر را پیش بینی یا هزینه های مصوب را تقبل کنند.

کارشناس رسانه با بیان نقش سایر ارگان ها در این زمینه تأکید کرد: در قانون وظایف بانک ها و مصوبات حمایتی مشخص است، از این رو بانک های دولتی و خصوصی باید پویاتر باشند و در راستای تسهیل مسیر اخذ تسهیلات همراه تر عمل کنند. سخت گیری های بی مورد بانک ها تمرد از قانون است و برخورد جدی قانونی را به وسیله مراجع ذی صلاح می طلبد.

انتهای پیام